DIA DE ROSALÍA 2019

Preme na imaxe (Real Academia Galega)

O 24 de Febreiro conmemoraremos en Galicia, e en diferentes partes do mundo,  o Día de Rosalía de Castro, no aniversario do nacemento da autora e numerosas entidades e asociacións, convocan á cidadanía a traballar a prol da nosa lingua mediante a figura e a obra da nosa máis representativa autora, como é o caso da Real Academia Galega, que podedes consultar premendo a imaxe coa que abrimos esta presentación e que é a derradeira foto de Rosalía coa súa familia na Casa da Matanza en Padrón.
Desde 2010 a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), pide que se agasalle nesta data cun libro en galego e unha flor, e este ano propón divulgar o manifesto escrito por Ana Romaní e tamén que os colexios divulguemos as actividades que vamos desenvolver. 
O EDLG participamos nesa iniciativa, e xa informamos ao AELG da actividade, que levaremos a cabo o vindeiro 22 de febreiro. Preme no noso colexio e verás a publicación da nosa iniciativa CEIP Couceiro Freijomil

A actividade "EU SON ROSALÍA",  convocada polo EDLG do noso colexio, forma parte do noso Proxecto Plurianual, "O GALEGO NAS NOSAS MANS" e que neste curso 2018-2019, uniremos ao PDI do centro: "Bo Proveito!!", con poemas de Rosalía que nos que falan da comida e da fame. 

A actividade consistirá en posar ante un gran mural coas fotos de Rosalía, portando cartolinas cos seus versos.

Posteriormente, con todo o material faremos unha presentación que divulgaremos mediante o blog A Casqueira e outros medios.Tamén durante toda a xornada soará música cos poemas de Rosalía polos corredores do colexio.

BIOGRAFÍA DE ROSALÍA

A vida de Rosalía é realmente apaixonante desde o seu nacemento, o 24 de febreiro de 1837, xa que foi  filla de nai solteira e fidalga e un sacerdote. A súa historia desenvolveuse, entre Padrón, Santiago, Madrid, Vigo, Lugo, Simancas, A Coruña e Lestrobe. Nai de sete fillos e fillas, casou con Manuel Murguía e morreu en 1885 aos 48 anos de idade despois de escribir numerosas obras literarias recoñecidas en todo o mundo.

Hoxe está enterrada no Panteón dos Galegos Ilustres, no Convento de Santo Domingo de Bonaval de Santiago de Compostela.

Seguidamente  podes consultar a súa biografía completa, editada pola Fundación Rosalía, premendo  a foto que lle fixo o fotógrafo  Cardarelly, en  Santiago de Compostela na década dos 60 do século XIX. Tamén  a cronoloxía da súa vida e unha escolma de poemas de Cantares Gallegos e de Follas Novas e música cos seus poemas. 

CRONOLOXÍA DE ROSALÍA (ver nunha nova ventá) 

                                     



            
         Preme a imaxe

Preme a imaxe (Fundación Rosalía de Castro)

A Fundación Rosalía de Castro volve poñer en marcha este 2019 no aniversario de Rosalía o “Caldo de Gloria”, unha iniciativa inspirada no poema “Miña casiña, meu lar” na que a poeta explica como facer un caldo humilde e no que se relata a épica diaria da supervivencia. (Segue lendo esta iniciativa, premendo "Caldo de Gloria")

CALDO DE GLORIA

“Vin de Santiago a Padrón…” 

 Miña casiña, meu lar,

¡cántas onciñas

de ouro me vals!

Vin de Santiago a Padrón

cun chover que era arroiar,

descalciña de pe e perna,

sin comer nin almorzar.

Polo camiño atopaba

ricas cousas que mercar,

i anque ganas tiña delas

non tiña para as pagar.

Nos mesóns arrecendía

a cousas de bon gustar,

mais o que no ten diñeiro

sin elas ten que pasar.

Fun chegando á miña casa

toda rendida de andar,

non tiña nela frangulla

con que poidera cear.

A vista se me barría,

que era aquél moito aunar.

Fun á porta dun veciño

que tiña todo a fartar;

pedínlle unha pouca broa

e non ma quixo emprestar.

As bagullas me caían,

que me fora a avergonzar.

Volvínme á miña casiña

alumada do luar;

Rexistréi cada burato

para ver de algo atopar;

atopéi fariña munda,

un puñiño a todo dar.

Vino no fondo da artesa.

Púxenme a Dios alabar.

Qixen alcendelo lume;

non tiña pau que queimar;

funllo a pedir a unha vella;

tampouco mo quixo dar,

si non era un toxo verde

para me facer rabiar.

Volvín triste como a noite

a chorar que te chorar;

collín un feixe de palla,

do meu leito o fun pillar;

rexistréi polo cortello

mentras me puña a rezar

e vin uns garabulliños

e fieitos a Dios dar.

¡Meu San Antón milagroso,

xa tiven fogo no lar!

Arriméi o pote ó lume

con augua para quentar.

Mentras escarabellaba

na cinza, vin relumbrar

un ichavo de fertuna…

¡Mixa Virxe do Pilar!

Correndiño, correndiño

o fun en sal a empregar;

máis contenta que unhas páscoas

volvín a porta a pechar,

e na miña horta pequena

unhas coles fun catar.

Con un pouco de unto vello

que o ben soupen aforrar,

e ca fariñiña munda,

xa tiña para cear.

Fixen un caldo de groria

que me soupo la mar;

fixen un bolo do pote

que era cousa de envidiar;

despóis que o tiven comido,

volvín de novo a rezar;

e despóis que houben rezado,

puxen a roupa a secar,

que non tiña fío enxoito

de haber tanto me mollar.

Nantramentras me secaba,

púxenme logo a cantar

para que me oíran

en todo o lugar:

          Meu lar, meu fogar,

¡cántas onciñas

de ouro me vals!

"Follas novas"  Rosalía de Castro

HAS DE CANTAR, MENIÑA GAITEIRA...

Has de cantar, que che hei de dar zonchos; has de cantar, que che hei de dar moitos. I Has de cantar, meniña gaiteira; has de cantar, que me morro de pena. Canta, meniña, na veira da fonte; canta, daréiche boliños do pote. Canta, meniña, con brando compás, daréiche unha proia da pedra do lar. Papiñas con leite tamén che daréi; sopiñas con viño, torrexas con mel. Patacas asadas con sal e vinagre, que saben a noces. ¡Qué ricas que saben! ¡Qué feira, rapaza, si cantas faremos...! Festiña por fora, festiña por dentro. Canta, si queres, rapaza do demo; canta, si queres; daréiche un mantelo. Canta, si queres, na lengua que eu falo. Daréiche un mantelo. Daréiche un refaixo. Co son da gaitiña, co son da pandeira, che pido que cantes, rapaza morena. Co son da gaitiña, co son do tambor, che pido que cantes, meniña, por Dios. Asi mo pediron na beira do mar, ó pe das ondiñas que veñen e van.

	Fígado con cebola ben frixida
	i unha folliña de laurel cheirosa,
	que inda a un morto ben morto dera vida
	de tan rica, tan tenra e tan sabrosa.
	Raxo en sorsa cun cheiro que convida,
	i a sangre das morcillas sustanciosa
	en fregada caldeira rebotando
	a que fagan morcillas convidando.

"Cantares Gallegos" Rosalía de Castro